غدیر در قرآن- قرآن از علی می‌گوید
قرآن از علی می‌گوید
سوره بقره. آیه 207
«و من الناس من یشری نفسه ابتفاء مرضات الله»
«و از مردم کسی است که جانش را در جستن خشنودی خداوند می‌دهد»
ابن ابی الحدید در شرح خود بر نهج البلاغه 3/207 (13/261/238) از ابوجعفر اسکافی آورده است كه:..............
غدیر در قرآن- قرآن از علی می‌گوید
قرآن از علی می‌گوید
سوره بقره. آیه 207
«و من الناس من یشری نفسه ابتفاء مرضات الله»
«و از مردم کسی است که جانش را در جستن خشنودی خداوند می‌دهد»
ابن ابی الحدید در شرح خود بر نهج البلاغه 3/207 (13/261/238) از ابوجعفر اسکافی آورده است كه: «حدیث فراش، متواتر است و آن را جز دیوانه‌ای انکار نکند.
همه مفسران روایت کرده‌اند که این آیه شریفه آن شبی که علی علیه‌السلام در بستر پیامبر صلی‌الله علیه وآله و سلم خوابیده بود درباره او نازل شد».
ثعلبی در الکشف و البیان (خطی. برگ 54) می‌گوید: «چون پیامبر صلی‌الله علیه وآله وسلم خواست به مدینه هجرت کند، علی بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام را در مکه گذاشت تا وام‌های حضرتش را بپردازد و امانت‌های مردم را که نزد حضرتش بود به صاحبان آنها برساند، و شبی که به سوی غار برون شد در حالی که مشرکان خانه را محاصره داشتند، به علی فرمود که در بسترش بخوابد و به او فرمود که: «ردای حضرمی سبزم را بپوش و در بسترم بخواب، اگر خدا بخواهد به تو گزندی نخواهد رسید و...». پیامبر صلی‌الله علیه وآله وسلم در راه مدینه بود که خداوند این آیه را درباره علی نازل کرد و...».
و نیز می‌توان از منابع زیر به عنوان ناقل این مطلب نام برد:
غزالی / احیاءالعوم 3/238(3/244).
گنجی شافعی / کفایةالطالب 114(239).
صفوری /نزهةالمجالس 2/209.
ابن صباغ مالکی /الفصول المهمه 33(47).
سبط بن جوزی حنفی /تذکرة الخواص 21 (35).
شبلنجی /نورالابصار 86 (175).
حدیث فراش یا لیلة المبیت در این منابع اهل سنت آمده است:
احمد حنبل /المسند 1/348 (1/572/3241).
طبری /تاریخ 2/99- 101(2/372، 374).
ابن سعد / الطبقات 1/212 (1/228).
یعقوبی /تاریخ 2/29 (2/39).
ابن‌هشام /السیرة 2/291(2/126).
ابن عبدریه /الغدیر 3/290(5/61).
بغدادی /تاریخ 13/191.
ابن‌اثیر /الکامل 2/42 (1/516).
ابوالفداء /تاریخ 1/126.
خوارزمی /مناقب 75 (127/141).
مقریزی /الامتاع39.
ابن‌کثیر /البدایة 7/337 (7/374).
حلبی /السیرة 2/29 (2/27).
ر.ك: خلاصه الغدیر، ص 304، برگزیده و ترجمه‌ی دكتر محمود رضا افتخارزاده
سوره بقره. آیه 207
«و من الناس من یشری نفسه ابتفاء مرضات الله»
«و از مردم کسی است که جانش را در جستن خشنودی خداوند می‌دهد»
ابن ابی الحدید در شرح خود بر نهج البلاغه 3/207 (13/261/238) از ابوجعفر اسکافی آورده است كه: «حدیث فراش، متواتر است و آن را جز دیوانه‌ای انکار نکند.
همه مفسران روایت کرده‌اند که این آیه شریفه آن شبی که علی علیه‌السلام در بستر پیامبر صلی‌الله علیه وآله و سلم خوابیده بود درباره او نازل شد».
ثعلبی در الکشف و البیان (خطی. برگ 54) می‌گوید: «چون پیامبر صلی‌الله علیه وآله وسلم خواست به مدینه هجرت کند، علی بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام را در مکه گذاشت تا وام‌های حضرتش را بپردازد و امانت‌های مردم را که نزد حضرتش بود به صاحبان آنها برساند، و شبی که به سوی غار برون شد در حالی که مشرکان خانه را محاصره داشتند، به علی فرمود که در بسترش بخوابد و به او فرمود که: «ردای حضرمی سبزم را بپوش و در بسترم بخواب، اگر خدا بخواهد به تو گزندی نخواهد رسید و...». پیامبر صلی‌الله علیه وآله وسلم در راه مدینه بود که خداوند این آیه را درباره علی نازل کرد و...».
و نیز می‌توان از منابع زیر به عنوان ناقل این مطلب نام برد:
غزالی / احیاءالعوم 3/238(3/244).
گنجی شافعی / کفایةالطالب 114(239).
صفوری /نزهةالمجالس 2/209.
ابن صباغ مالکی /الفصول المهمه 33(47).
سبط بن جوزی حنفی /تذکرة الخواص 21 (35).
شبلنجی /نورالابصار 86 (175).
حدیث فراش یا لیلة المبیت در این منابع اهل سنت آمده است:
احمد حنبل /المسند 1/348 (1/572/3241).
طبری /تاریخ 2/99- 101(2/372، 374).
ابن سعد / الطبقات 1/212 (1/228).
یعقوبی /تاریخ 2/29 (2/39).
ابن‌هشام /السیرة 2/291(2/126).
ابن عبدریه /الغدیر 3/290(5/61).
بغدادی /تاریخ 13/191.
ابن‌اثیر /الکامل 2/42 (1/516).
ابوالفداء /تاریخ 1/126.
خوارزمی /مناقب 75 (127/141).
مقریزی /الامتاع39.
ابن‌کثیر /البدایة 7/337 (7/374).
حلبی /السیرة 2/29 (2/27).
ر.ك: خلاصه الغدیر، ص 304، برگزیده و ترجمه‌ی دكتر محمود رضا افتخارزاده
قرآن از علی می‌گوید
سوره بینه. آیه 17
«ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات، اولئک هم خیر البریة»
«هان کسانی که ایمان آوردند و نیکی‌ها کردند آنان همانانند بهترین آفریدگان»
طبری در جامع‌البیان30/146(15/30/264): به سندش از ابوجارود، از محمدبن علی علیه‌السلام نقل می كند كه: پیامبر صلی‌الله علیه وآله وسلم فرمود: "اولئک هم خیر البریة"، تو ای علی و پیروانت هستید».
خوارزمی در مناقب 66،178 (111/120،265/247): به سندش از جابر انصاری آورده است که گفت: «نزد پیامبر صلی‌الله علیه وآله وسلم بودیم که علی بن ابی طالب علیه‌السلام داشت می‌آمد. فرستاده خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم فرمود: برادرم دارد نزدتان می‌آید. سپس به کعبه رو کرد و دست به آن زد و فرمود: «به آن که جانم به دست اوست سوگند که او و پیروانش روز رستخیز رستگارند». سپس فرمود: «او در ایمان به من نخستین شما، و در عهد با خداوند وفادارترین شما، و در انجام فرمان خداوند استوارترین شما، و در مردم نوازی دادورزترین شما، و در یکسان‌نگری دادمندترین شما و در برتری نزد خداوند برترین شماست». گوید: در همان هنگام این آیه شریفه نازل شد. و هرگاه علیه‌السلام می‌آمد، اصحاب پیامبر صلی‌الله علیه وآله وسلم می‌گفتند: خیرالبریة آمد».
گنجی شافعی/ کفایةالطالب 119(246/62).
ابن صباغ / الفصول المهمه 122(121).
حموثی /فرائد 1/156/118/31.
ابن حجر /صواعق 96 (161/11).
زرندی /نظم دررالسمطین 92.
سیوطی /الدرالمنثور 6/379 (8/589).
شبلنجی /نورالابصار 78، 112(159، 226).
ر.ك: خلاصه الغدیر، ص 310، برگزیده و ترجمه‌ی دكتر محمود رضا افتخارزاده
غدیر در قرآن 3
آیه عذاب، سوره معارج آیه اول تا سوم:
سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ لِّلْكَافِرینَ لَیْسَ لَهُ دَافِعٌ مِّنَ اللَّهِ ذِی الْمَعَارِجِ
پرسنده ای از عذابی پرسید که بر کافران فرود خواهد آمد و کس آن را، دفع نتواند کرد ، از جانب خدا که صاحب آسمانهاست
زمان و مكان و شأن نزول آیه عذاب
چند روز پس از واقعه غدیر و ابلاغ ولایت و امامت علی علیه السلام به مردم و پخش خبر آن در بلاد جزیره، فردی به نام جابر پسر نضر خود را به مدینه رساند و در مسجد پیامبر حضور یافت و در حقانیت ولایت امام علی تشكیك كرد و برای آزمونِ حقانیتِ آن، از خداوند خواهان عذاب شد. خداوند بی درنگ بر او عذاب فرستاد و آیه « سأل سائل بعذاب واقع » نازل شد.
شأن نزول آیه عذلب در احادیث اهل سنت:
• ابوعبید هروی در غریب القرآن می‌نویسد چون فرستاده خدا در غدیر خم آنچه را باید می‌رساند، رساند، و خبر آن در بلاد پخش شد، جابر پسر نضربن حارث بن كلده عبدری آمد و گفت: ای محمد، از سوی خدا فرمانمان دادی كه گواهی دهیم كه خدایی جز الله نیست و این كه فرستاده خدا هستی و به نماز و روزه و حج و زكات فرمان دادیمان از تو پذیرفتیم، به اینها بسنده نكردی تا آنجا كه بازوی پسر عمویت را بالا بردی و او را بر ما برتری دادی و گفتی "هركه را من مولای اویم علی مولای اوست"، آیا این خواسته‌ی توست یا خواسته‌ی خدا.
فرستاده خدا فرمود "قسم به آنكه خدایی جز او نیست این خواسته خداست".
جابر می‌رفت كه شترش را سوار شود كه گفت: خدابا اگر آنچه محمد می‌گوید راست است بر ما از آسمان سنگ ببار یا كیفری دردناك بر ما فرست. اما هنوز به شترش نرسیده بود كه خداوند سنگی بر او پرتاب كرد كه بر سرش خورد و از انتهای بدنش درآمد و او را كشت و خداوند نازل كرد كه "سأل سائل بعذاب واقع"
• ابواسحاق ثعلبی نیشابوری (م 427 یا 437هـ) در الکشف و البیان (خطی. برگ 234) گوید: «از سفیان پسر عیینه پرسیده شد که آیه عذاب درباره چه کسی نازل شد؟
گفت: چیزی از من پرسیدی که پیش از تو کسی نپرسیده بود. حدیث کرد مرا پدرم از امام صادق علیه‌السلام، از پدرانش علیه‌السلام، فرمود: «چون فرستاده خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم در غدیرخم مردم را فرا خواند و گرد آمدند، دست علی علیه‌السلام را گرفت و فرمود: «هر که را مولای اویم علی مولای اوست» این رویداد در بلاد پخش شد و به حارث پسر نعمان فهری رسید، بر شترش سوار شد و نزد فرستاده خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم آمد تا به ابطح رسید، از شترش فرو آمد و آن را خواباند و گفت: «ای محمد! از سوی خدا فرمودی‌مان که گواهی دهیم خدایی جز الله نیست و اینکه تو فرستاده خدا هستی، آن را پذیرفتیم، فرمودی‌مان که پنج‌بار نماز گزاریم، آن را پذیرفتیم، به زکات فرمودی‌مان پذیرفتیم، فرمودی‌مان که یک ماه روزه بگیریم، پذیرفتیم، به حج فرمودی‌مان پذیرفتیم، سپس به اینها بسنده نکردی تا آنجا که دو بازوی پسر عمویت را بالا بردی و او را بر ما برتری دادی و گفتی: «هر که را مولای اویم علی مولای اوست» آیا این خواسته توست یا خواسته خدا؟» فرمود: «به آنکه جز او خدایی نیست سوگند که این خواسته خداست» حارث پسر نعمان رفت که شترش را سوار شود و می‌گفت: «خدایا! اگر آنچه را محمد می‌گوید راست است از آسمان بر ما سنگ ببار یا کیفری دردناک بر ما فرست».
هنوز به شترش نرسیده بود که خداوند سنگی بر او پرتاب کرد که بر سرش خورد و از تهَش درآمد و او را کشت. خداوند نازل فرمود: «سال سائل بعذاب واقع...»
ر.ك: خلاصه الغدیر، ص 257، برگزیده و ترجمه‌ی دكتر محمود رضا افتخارزاده
غدیر در قرآن 2
«الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دیناً»
«امروز آیین‌تان را برای‌تان کامل کردم، و نعمتم را بر شما تمام کردم، و خشنودم که اسلام آیین‌تان باشد»
زمان، مکان و شأن نزول آیه ی اکمال:
هجدهم ذی حجه‌ی سال دهم هجری
غدیر خم
پس از ابلاغ ولایت امام علی بن ابی طالب (ع)
شأن نزول آیه‌ی اکمال در احادیث اهل سنت:
ابوجعفر محمد پسر جریر طبری (م 310 هـ) در کتاب الولایة، به سندش از زید پسر ارقم که گفت: «آیه‌ی اکمال دین در روز غدیرخم درباره‌ی امیرمؤمنان(ع) نازل شد»، که حدیث آن گذشت.
ابوالقاسم حاکم حسکانی به سندش از ابوسعید خدری که گفت: «چون آیه اکمال نازل شد، فرستاده خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم فرمود: «الله اکبر... و ولایت علی بن‌ابی‌طالب پس از من» و فرمود: «هر که را من مولای اویم علی مولای اوست، خدایا! دوست بدار هر که را دوست داردش و دشمن باش هر که را دشمنی ورزدش و یاری کن هر که را یاری کندش و خوار ساز هر که را رها سازدش».
جلال الدین سیوطی شافعی (م 911هـ) در الدرالمنثور 2/259 (3/19)، از طریق ابن‌مَردوِیه و خطیب بغدادی و ابن‌عساکر همین حدیث را با الفاظی آورده که در روایت ابن‌مردویه گذشت. و در الاتقان 1/31 (1/53) گوید: «... آیه اکمال، بنا به سند ابن‌مردویه، از ابوسعید خدری که گفت: در روز غدیرخم نازل شد. و بنا به حدیث ابوهریره که گفت: «آیه اکمال در روز غدیرخم نازل شد و آن، روز هجده ذی حجه بود که پیامبر صلی‌الله علیه وآله وسلم از حجةالوداع باز می‌گشت...».
ر.ك: خلاصه الغدیر، صص 252- 256، برگزیده و ترجمه‌ی دكتر محمود رضا افتخارزاده
1 نظرات:
راستش رو بخوايد من فقط اومده بودم آدرس سايتمون رو براتون بذارم ولي بعد جذب مطلبتون شدم. اميدوارم موفق باشيد. فكر نكنم از سر زدن به سايت ما ضرر كنيد.
ارسال یک نظر