دستيابي به دانش تخمين سريع خسارات و تلفات زلزله

همزمان با افتتاح نخستين اتاق مديريت بحران تحقق يافت؛
دستيابي به دانش تخمين سريع خسارات و تلفات زلزله
عملكرد اين سامانه در زلزله به اين گونه است كه اطلاعات مربوط به شدت زلزله از ايستگاه‌هاي شتابنگاري كه در نقاط مختلف شهر تهران نصب شده‌اند از طريق چند خط مخابراتي مطمئن و ايمن در برابر تكان‌هاي زلزله، به طور همزمان به مركز پردازش اطلاعات كه در ساختمان مركز فرماندهي و ستاد مديريت بحران شهر تهران مستقر است مخابره شده و در آنجا با پردازش اطلاعات، نقشه‌هاي هم شتاب زلزله براي تهران ، ميزان خسارات، تعداد تلفات ، مجروحان و پناهجويان در مناطق مختلف شهر تهران به منظور استفاده ستاد مديريت بحران شهر تهران و يا كشور ، به صورت خودكار محاسبه، توليد و ارسال مي‌شود.
با تلاش متخصصان ايراني و هم زمان با بهره برداري از ساختمان مركز فرماندهي و ستاد مديريت بحران شهرتهران، سامانه تخمين سريع خسارات و تلفات ناشي از زلزله هاي احتمالي شهر تهران راه‌اندازي شد.

تابناك نوشت، اين سامانه به منظور کمک در تهيه برنامه‌هاي كاهش خطر‌پذيري لرزه‌اي و بهينه سازي مديريت واکنش اضطراري در زمان وقوع زلزله، توسط سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران با همكاري ، دانشگاه صنعتي خواجه‌ نصير‌الدين‌طوسي و پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله طراحي و پياده سازي شده است.

دكتر مازيار حسيني رئيس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران در گفت وگويي درباره چگونگي فعاليت اين سامانه گفت: سامانه مذكور از بخش‌هاي مختلفي از جمله شبکه شتابنگاري ، شبكه مخابراتي و ارتباطي ويژه، بانك اطلاعات ساختماني و جمعيتي پويا و به روز از شهر تهران، توابع بومي برآورد تلفات و خسارات و نرم افزار تخمين سريع خسارت و تلفات تشكيل شده و قادر خواهد بود که در صورت وقوع زلزله هاي احتمالي، تصوير واقع بينانه اي از شرايط آسيب هاي فيزيکي و انساني وارده به بخش هاي مختلف شهر را در کمتر از پنج دقيقه بعد از وقوع زلزله برآورد نموده و در اختيار مسئولان امر قرار دهد.

وي با اشاره به اين كه اجزاي مختلف اين سامانه به گونه‌اي طراحي و پياده سازي شده است كه در شرايط تكان ‌هاي شديد زلزله به صورت بي‌وقفه كاركرد خود را حفظ نمايند، گفت: تخمين سريع از وسعت و پراكندگي خسارات و تلفات ايجاد شده در شهري چون تهران بعد از وقوع زلزله يکي از مولفه هاي ضروري براي تصميم گيري و برنامه ريزي و مديريت واكنش اضطراري و پاسخگويي به نيازهاي کوتاه مدت زمان بحران است و دستيابي به اين قابليت يکي از اهداف اصلي طرح پياده سازي سامانه تخمين سريع خسارات و تلفات زلزله شهر تهران به شمار مي‌آيد.

وي افزود: چنين ابزاري مي‌تواند بطور مستقيم به مديران و متوليان واكنش اضطراري در امر امداد رساني و مديريت بحران كمك نموده و بعنوان يک سيستم حمايتي آنها را در اتخاذ مناسب‌ترين و سريع‌ترين راه در تخصيص بهينه امكانات محدود در ساعات اوليه پس از وقوع زلزله كه ساعات طلايي محسوب مي‌شوند ياري كند.

دكتر حسيني در ادامه يادآور شد: با اجراي موفق اين طرح كه بيش از دو سال به طول انجاميد، سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران موفق به دستيابي به دانش و تكنولوژي تخمين سريع خسارات و تلفات زلزله شد كه هم اكنون تنها در اختيار تعداد معدودي از كشورهاي پيشرفته قرار دارد.

وي در تشريح اين طرح افزود: عملكرد اين سامانه در زلزله به اين گونه است كه اطلاعات مربوط به شدت زلزله از ايستگاه‌هاي شتابنگاري كه در نقاط مختلف شهر تهران نصب شده‌اند از طريق چند خط مخابراتي مطمئن و ايمن در برابر تكان‌هاي زلزله، به طور همزمان به مركز پردازش اطلاعات كه در ساختمان مركز فرماندهي و ستاد مديريت بحران شهر تهران مستقر است مخابره شده و در آنجا با پردازش اطلاعات، نقشه‌هاي هم شتاب زلزله براي تهران ، ميزان خسارات، تعداد تلفات ، مجروحان و پناهجويان در مناطق مختلف شهر تهران به منظور استفاده ستاد مديريت بحران شهر تهران و يا كشور ، به صورت خودكار محاسبه، توليد و ارسال مي‌شود.

نخستين اتاق مديريت بحران

وي در ادامه با اشاره به افتتاح مركز فرماندهي و ستاد مديريت بحران شهر تهران اين مركز را در كشور و حتي در منطقه خاور ميانه منحصر به فرد ذكر كرد و گفت: آنچه كه اين پروژه را در نوع خود ممتاز ساخته بخشي از اصول و مفاهيم و جزييات فني- مهندسي است كه براي اولين بار در كشور تجربه مي‌شود.»

وي افزود: «موضوع فرماندهي مديريت بحران در حوزه مديريت شهري تعريف شده است و سابقه دور و درازي ندارد. از اين نظر عموما رسم بر اين است كه در زماني كه مشاوري طراحي يك ساختمان را آغاز مي‌كند بر مبناي مفاهيمي كه كاركرد آن موضوع را مي‌خواهد دنبال كند و به نتيجه برساند اين كار را انجام مي‌دهد. به عنوان مثال زماني كه ما مي‌خواهيم يك مجتمع فرهنگي، يك بيمارستان، يك مدرسه يا يك دانشگاه را طراحي كنيم، تجربه بسيار زيادي در اين حوزه داريم. مفاهيم و فضاها را مي‌شناسيم و به راحتي مهندسين ما مي‌توانند ارتباطات فضايي و خواسته‌هاي كارفرما را در اين پروژه‌ها دنبال كنند و طرحي را به روي كاغذ بياورند.

اما در پروژه مركز فرماندهي و ستاد مديريت بحران شهر تهران چون نخستين تجربه، در كشور بود ما هيچ نمونه‌ مشابهي نداشتيم كه بخواهيم از روي آن الگوبرداري و اين فضاها راتعريف كنيم. به ناچار مجبور بوديم با انجام مانور‌هاي متعدد هم بحث ساختار ستاد مديريت بحران شهر تهران را با يك رويكرد علمي و يك رويكرد واقع‌نگرانه طراحي كنيم و هم تجربه‌اي كه در اين مانور‌ها به دست آمده را به مفاهيم طراحي و معماري اتاق بحران شهر تهران منتقل نماييم.»

دكترحمزه شكيب رئيس كميسيون توسعه و عمران شهري شوراي اسلامي شهر تهران نيز با اشاره به اقدامات انجام گرفته در ساخت و تجهيز اتاق مديريت بحران شهر تهران اين مكان را الگويي مناسب براي ديگر كلان‌شهرهاي كشور دانسته و مي‌افزايد: « در زمان‌هاي بحران افرادي كه مسئوليت مديريت بحران را برعهده دارند بايد خود در مكاني اين كار را انجام دهند كه آسيب‌پذيري آن در حد صفر باشد و امكانات آن نيز در آن محل به گونه‌اي باشد تا امكان دسترسي به عوامل و فرماندهي جهت امداد و نجات و عوامل ديگر فراهم باشد.»

وي با اشاره به طراحي و ساخت مركز فرماندهي و ستاد مديريت بحران شهر تهران ادامه مي‌دهد: « اين سازه مكان بسيار مناسبي براي فرماندهي، كنترل و هدايت تيم‌هاي فرماندهي و امدادي در زمان‌هاي بحراني است و به لحاظ ايمني و تجهيزات نيز در سطح بسيار بالايي قرار دارد.http://mahdihashemi.blogspot.com/