صفر؛ رتبه خراسان رضوی در برخورداری از آزادراه
مصوبه اخیر دولت در سفر استانی به فارس درباره اجرای آزادراه شیراز-اصفهان تا سال ۹۱ و جایگاه بالای این استان در برخورداری از بزرگراه و آزادراه از یک سو و محرومیت شدید استان خراسان رضوی از این حیث سبب شد تا در گزارشی به بررسی ضرورت های احقاق حق خراسان رضوی و توجه به توسعه آزادراه های آن بپردازیم.
کم لطفی به خراسان رضوی
در حالی که وزارت راه و ترابری اعلام کرده است ۳ هزار و ۶۶۷ کیلومتر آزادراه در قالب ۱۲ پروژه در کشور آماده سرمایه گذاری است و نام آزادراه تهران-مشهد در این فهرست به چشم می خورد لیکن هنوز سرمایه گذاری برای عملیاتی کردن این پروژه وارد میدان نشده است. برابر اطلاعات سایت وزارت راه و ترابری در میان ۱۹ پروژه قابل سرمایه گذاری پیوست قانون در احداث آزادراه ها نام سه پروژه آزادراه کنارگذر شمالی مشهد، آزادراه باغچه، نیشابور، سبزوار، سمنان و آزادراه قوچان-گرگان به چشم می خورد ولی در استانی که باید بیش از سایر استان ها مورد توجه باشد تنها کنارگذر شمالی مشهد در قالب آزادراه در حال ساخت است. جدول زیر نیز حکایت از آن دارد که سهم خراسان رضوی از آزادراه های ساخته شده با بودجه دولتی صفر بوده است.
آزادراه هایی که با بودجه های دولتی احداث شده اند:
ردیف نام آزادراه طول به کیلومتر
۱ تهران-کرج-قزوین ۱۴۶
۲ تهران-قم ۱۳۸
۳ کنارگذر قم ۲۰
۴ کنارگذر صالح آباد ۲۲
۵ انشعاب بهشت زهرا ۴
۶ کنارگذر آمل ۱۴
۷ اصفهان-فولادشهر ۳۵
۹ اصفهان-فرودگاه ۲۰
۱۰ کنارگذر شرقی اصفهان ۲۲
۱۱ کنارگذر مرند ۱۰
۱۲ کنارگذر تبریز ۲۱
جمع: ۴۸۴ کیلومتر
اطلاعات موجود حکایت از آن دارد که در آزادراه هایی که با استفاده از قانون مشارکت احداث شده اند و در حال بهره برداری می باشد سهم بزرگ ترین و پر جمعیت ترین استان کشور تنها ۴۰ کیلومتر است. در حالی که در این راستا ۹ پروژه جمعا به طول یک هزار و ۷۳ کیلومتر به بهره برداری رسیده است در خراسان رضوی آزادراه مشهد-باغچه به طول ۴۰ کیلومتر افتتاح شده است. این آزادراه که تنها سرمایه این استان در شرایط فعلی است در مقایسه با آزادراه ۱۸۹ کیلومتری قزوین-زنجان، ۲۵۵ کیلومتری زنجان-بستان آباد و ۱۶۱ کیلومتری کاشان-نطنز-اصفهان رقمی به حساب نمی آید. به این جدول توجه کنید.
آزادراه هایی که با استفاده از قانون مشارکت احداث شده اند و در حال بهره برداری می باشند:
ردیف نام آزادراه طول به کیلومتر
۱ قزوین-زنجان ۱۸۹
۲ تهران-ساوه 113
۳ قم-کاشان ۱۰۴
۴ کاشان-نطنز-اصفهان ۱۶۱
۵ مشهد-باغچه ۴۰
۶ ساوه-سلفچگان ۶۷
۷ زنجان-بستان آباد ۲۵۵
۸ کنارگذر غربی اصفهان (قسمت اول) ۵۲
۹ اهواز-بندرامام (باند رفت)۹۲
جمع: ۱۰۷۳ کیلومتر
در شرایطی که آزادراه های حائز اولویت در کشور ۵ پروژه شامل محور سیرجان-بندرعباس، کنارگذر جنوبی تهران، قسمت دوم ساوه-همدان، تبریز-مرند-بازرگان و اصفهان-شیراز معرفی شده اند که جمعا یک هزار و ۱۰۵ کیلومتر طول دارد متاسفانه نامی از پروژه های آزادراهی استان خراسان رضوی دیده نمی شود. گرچه در اولویت دوم آزادراه های آماده سرمایه گذاری محور باغچه-نیشابور-سبزوار-سمنان به طول ۶۲۰ کیلومتر جای دارد ولی اولویت های دیگری که در ۱۳ پروژه تعریف شده و بیش از ۳ هزار کیلومتر راه را شامل می شود به استان های دیگر کشور از جمله فارس، مرکزی و... تعلق دارد.
رتبه ای نداریم
مدیر کل آزادراه های خراسان رضوی نیز با اعلام این که هم اکنون رتبه ای در زمینه برخورداری از آزادراه در کشور نداریم به خراسان گفت: استان خراسان رضوی تنها ۴۰ کیلومتر آزادراه دارد و اگر ۷۲ کیلومتر آزادراه کنارگذر شمالی مشهد طی سال های آینده به بهره برداری برسد به متوسط برخورداری کشور در آزادراه نزدیک خواهیم شد. مهندس «علی پور» با اشاره به این که آزادراه محورهای بالاتر از بزرگراه هستند و معمولا از طریق مشارکت اجرا می شود افزود: احداث بزرگراه باغچه-تهران چند سال است که اولویت یک کشور است ولی تا به حال برای اجرا سرمایه گذاری پیدا نشده است. وی با اعلام این که احداث آزادراه مشهد-قوچان نیز در سفر دوم دولت به خراسان رضوی مصوب شده است تصریح کرد: در این مورد نیز اقدامی انجام نشده است. مدیر کل آزادراه های استان گفت: فاز سوم محور باغچه-تربت حیدریه نیز اولویت دیگر ساخت آزادراه در استان ماست که کار آن نیز هنوز شروع نشده است. گزارش خراسان حاکی است یکی از سیاست های بخش راه و ترابری در سند توسعه استان خراسان رضوی در دو سال اول برنامه ۵ ساله چهارم تسریع در اجرای باند دوم محور باغچه-تربت حیدریه-بیرجند بوده است که به دلیل کمبود اعتبار روند اجرای آن رضایت بخش نیست. اداره کل راه و ترابری خراسان رضوی نیز در پاسخ به پی گیری خراسان با ارسال نمابری طول آزادراه های استان را ۳/۳۹ کیلومتر اعلام کرد در حالی که طول آزادراه های کشور در فروردین ماه امسال به یک هزار و ۴۶۴ کیلومتر رسیده است. براساس این گزارش تراکم آزادراه در استان ۳صدم است. در بحث بزرگراه نیز خراسان رضوی ۶۹۸ کیلومتر بزرگراه دارد در حالی که طول بزرگراه های کشور ۸هزار و ۳۷ کیلومتر است.
مقایسه مصوبات دولت در ۲ استان
هیئت دولت در سفر استانی به فارس «اجرای آزادراه شیراز-اصفهان به نحوی که تا سال ۱۳۹۱ پروژه به اتمام برسد» را اولین مصوبه در حوزه راه و حمل و نقل تایید کرد. در حالی دومین سفر استانی دولت نهم به فارس ۲۸ مصوبه در این حوزه داشت که در اولین سفر استانی دولت به این استان نیز توجه فوق العاده به بخش راه و ترابری شده بود. مقایسه مصوبات سفر اول و دوم دولت نهم به استان بزرگی چون خراسان رضوی حکایت از آن دارد که متاسفانه آن طور که باید و شاید بخش راه و ترابری این استان مورد توجه قرار نگرفته است. در اولین سفر استانی رئیس جمهور به خراسان رضوی در فروردین ماه ۸۵ تنها ۴ مصوبه در حوزه راه و حمل و نقل استان مصوب شد و در حالی که یکی از پروژه های مهم و ناتمام استان احداث باند دوم و بزرگراه مشهد-تربت حیدریه-بیرجند بود در یازدهمین جلسه استانی هیئت دولت در مشهد به آن توجهی خاص نشد. البته در سفر دوم دولت به خراسان رضوی توجه به بخش راه و حمل و نقل استان مضاعف شد و خروجی جلسه دولت در ۲۲ فروردین ۸۷ در مشهد ۱۷ مصوبه در این حوزه بود. در این نشست برای پروژه راه سازی در محوری که ما از آن به جاده مرگ یاد می کنیم در کنار پروژه های دیگر تعیین اعتبار شد. بر اساس یکی از مصوبات اختصاص مبلغ ۲۳۰ میلیارد ریال ادامه عملیات اجرایی باند دوم تربت حیدریه-باغچه-نیشابور-سبزوار بوده است. نگاه تبعیض آمیز دولت به حوزه راه در استان خراسان رضوی در ادوار گذشته نیز سابقه داشته و اکنون نیز با مقایسه مصوبات سفر استانی دولت در فارس می توان به عینیت آن پی برد. با پی گیری های خراسان دو بانده شدن محورهای باغچه تا تربت حیدریه و سپس تربت حیدریه تا گناباد از سال ۸۲ جدی شد ولی به دلیل کندی اعتبار اتمام این پروژه ها هنوز در هاله ای از ابهام است. کارشناسان حوزه راه در استان با گلایه از عقب ماندگی استان خراسان رضوی در بحث آزادراه و بزرگراه مدعی هستند استان خراسان رضوی به ویژه مسیرهای منتهی به مشهدالرضا که سالانه شاهد تردد صدها هزار دستگاه خودرو است نیاز به توجه ویژه در بحث راه سازی دارد ولی به دلیل پی گیری نکردن مسئولان و مطالبه نکردن حق استان شاهد پیشرفت دیگر استان ها از جمله اصفهان، فارس و کرمان در حوزه راه و راه سازی هستیم. مدیر کل راه و ترابری استان فارس مدعی است این استان با 620 کیلومتر بزرگراه رتبه سوم کشوری را دارد و از نظر مجموع طول بزرگراه اصلی و فرعی در کشور با ۶ هزار و ۱۵۱ کیلومتر مقام اول را دارد. این استان پارسال در بحث آسفالت ریزی جاده ها نیز با پخش ۲ میلیون تن آسفالت مقام اول کشوری را احراز کرده است. نوروزی می گوید: تا ۸۵ درصد مصوبات سفر ریاست جمهوری در مورد راه و ترابری فارس انجام شده و تنها مصوبه ای که هنوز نتوانسته ایم آن را به مرحله اجرا درآوریم بزرگراه شیراز-اصفهان است که دلیل آن هم مشخص نشدن سرمایه گذار می باشد. معاون عمرانی استانداری فارس نیز رمز موفقیت این استان در تبدیل راه ها به بزرگراه را برخورداری از مدیریت توانمند و قوی و جذب اعتبارات می داند. گرچه در دولت نهم سرمایه گذاری در حوزه راه سازی استان خراسان رضوی نیز به شدت افزایش یافته است و طول بزرگراه های استان (باند دوم) به حدود ۷۰۰ کیلومتر رسیده است لیکن باز هم شاهد جلوتر بودن استان های دیگر از جمله فارس هستیم. جالب این که اخیرا وزیر راه و ترابری در شیراز اعلام کرده بود تمامی محورهای مواصلاتی به شیراز به سازی، راه سازی و دو خطه می شود و بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان در راه سازی این استان هزینه می شود. یک مقایسه دیگر حکایت از آن دارد که هم اکنون دو پروژه آزادراه های شیراز-اصفهان و شیراز-بوشهر در استان فارس به طول ۳۴۰ کیلومتر در حال پی گیری و اجراست که بیش از ۸ برابر کار انجام شده طی ده سال قبل در خراسان رضوی است. در اولویت دوم نیز استان فارس پروژه آزادراه شیراز-فیروزآبادجم به طول ۳۸۸ کیلومتر را در نوبت اجرا دارد که تحقق آن، این استان را در صدر استان های برخوردار از آزادراه قرار می دهد. معاون راه سازی اداره کل راه و ترابری استان فارس نیز در گفت وگو با خراسان می گوید: آزادراه شیراز - اصفهان که در سفر دولت اجرای آن تصویب شده است ۳۵۰ کیلومتر طول دارد که اجرای آن فاصله شیراز تا اصفهان را ۱۳۰ کیلومتر نسبت به مسیر فعلی کاهش می دهد. مهندس «خوش بخت» می افزاید: تنها مطالعات این پروژه انجام شده است و هنوز ساخت آن وارد مرحله اجرایی نشده است.پی گیری خراسان حکایت از این مهم دارد که ساخت آزادراه در کشور ۷۹ درصد از برنامه های توسعه ای پیش بینی شده برای بخش حمل و نقل در برنامه چهارم توسعه عقب است.
0 نظرات:
ارسال یک نظر