معرفی انواع کفپوشها دیوار پوشها وسقف پوشها 1 قسمت اول

معرفی انواع کفپوشها دیوار پوشها وسقف پوشها ۱

مصالح عمده‌اي كه در پوشش كف، بدنه يا سقف مصرف مي‌شوند، عبارتند از: سنگ، بتن، موزائيك، انواع آجر رسي، سراميك و كاشي، پلاستيكهاي گوناگون، لاستيك، چوب، چوب‌پنبه، مواد نساجي، مواد قيري، آجر ماسه‌آهكي، انواع اندودهاي سيماني، گچي و آهكي، فلزات، تخته گچي و كاغذ ديواري.

سنگ

در گذشته از سنگ قلوه و لاشه به همراه ملات گل، گل آهک يا ساروج در كفسازي و ديوارسازي سنگي استفاده مي‌شد. گاهي اوقات در تركيب با آجر (به صورت نره) به شكل نقشدار، كف سرسراها و كوچه‌ها را فرش مي‌كردند. با دست‌چين كردن قلوه سنگها و انتخاب شكل، اندازه و رنگ مناسب، به زيبايي نقشها مي‌افزودند. امروزه مصرف سنگ در كفها، پله‌ها، قرنيزها و ديوارها و ندرتاً سقفها به صورت صفحات نازكي (اصطلاحاً پلاك) مي‌باشد. انواع سنگهاي آذرين، رسوبي و دگرگون، در پوشش به مصرف مي‌رسند و براي اين منظور صفحات سنگ را به ضخامتهاي از 6 تا 50 ميليمتر (بسته به مورد مصرف و ابعاد سنگ) مي‌برند و سطح آنها را به صورت صيقلي، تيشه‌اي يا چكشي آرايش مي‌دهند.

سنگهاي آذرين بيشتر از نوع................

معرفی انواع کفپوشها دیوار پوشها وسقف پوشها

سنگ

سنگهاي آذرين بيشتر از نوع گرانيت و ديوريت و سنگهاي رسوبي از انواع آراگونيت، تراورتن، مرمريت و ماسه‌سنگ مي‌باشند. از سنگ مرمر و شيست كه از نوع دگرگوني هستند، نيز بهره‌گيري مي‌شود. مصرف سنگ در ساختمانها به خاطر استحكام، پايداري در برابر سائيدگي، زيبايي و قابليت تميز كردن رايج است.

بتن

كفسازي و نماسازي با بتن كاربرد وسيعي دارد و از مراكز تفريحي گرفته تا انبارها، كارخانه‌ها و پياده‌روها متداول است. نظر به اينكه پوششهاي بتني، به ويژه در كفها در معرض ضربه، سائيدگي و حمله نمكها و مايعات خورنده قرار مي‌گيرند، از اين رو انتخاب مصالح مناسب و دقت در ساختن بتن حائز كمال اهميت است. تاب فشاري بتن مصرفي در كفهايي كه زير آمد و شد سبك هستند بايد حداقل 24 مگاپاسكال باشد، در مورد آمد و شدهاي متوسط تا سنگين مقاومت از 31 تا 48 مگاپاسكال تغيير مي‌كند. عامل مهم در پايداري بتن كف در برابر عوامل مكانيكي، كيفيت سنگدانه مصرفي در آنست، زيرا مقاومت خمير سيماني حتي با تاب فشاري بسيار زياد در برابر سائيدگي و ضربه، ناچيز است. براي آمد و شد سبك، سنگدانه شسته و دانه‌بندي شده از نوع كوارتز يا گرانيت بلوري و به منظور آمد و شد سنگين‌تر، سنگدانه از نوع سنگ سمباده 1 ، سيليس و تراپ 2 مناسب‌اند. در حالي كه در آمد و شد سنگين، سنگدانه‌هايي كه به روشهاي خاصي استخراج شده‌اند يا از مصالح فلزي و غير فلزي سخت ساخته شده‌اند، به مصرف مي‌رسند. اختلاط كامل به منظور يكنواختي و پراكندگي همگن دانه‌ها و آغشته شدن كامل آنها با خمير سيمان نيز ضروري است. اسلامپ بتن كف بايد حتي‌المقدور كم باشد تا در اثر لرزاندن و پرداخت و ماله‌كشي، آب نيندازد و شيره آن رو نزند، زيرا اين شيره در برابر سايش و ضربه بسيار ضعيف است. مراقبت از بتن نيز بسيار مهم است. كفهاي بتني ممكن است يكپارچه ريخته شوند يا در دو لايه آستر و رويه اجرا گردند. در صورت اخير، سطح لايه آستر بايد كاملاً خشن و دندانه‌دار رها شود تا قشر رويه به خوبي به آن بچسبد. در صورت امكان، ريختن دو لايه در يك زمان مناسب‌تر است. سنگدانه‌هاي آهني را مي‌توان به اندازه مورد نياز روي بتن تازه ريخت و با لرزاندن و ماله‌كشي، آنها را به داخل بتن راند. مقدار سنگدانه بسته به سبكي و سنگيني آمد و شد از 5/2 تا 100 كيلوگرم در هر متر مربع سطح بتن كف، تغيير مي‌كند. مصرف سنگدانه‌هاي فلزي به اندازه مناسب در كفهاي بتني باعث هدايت جريان الكتريسته شده و كفها را در برابر برخورد اشياء، ضد جرقه مي‌سازد. براي جلوگيري از سرخوردن روي كفهاي بتني، بهتر است از ماله چوبي يا چوب‌پنبه‌اي براي پرداخت بتن استفاده شود و سطح كار زبرتر گردد.

افزودن سنگدانه‌هاي خشني مانند اكسيد آلومينيوم [3] و سيليكون كاربايد [4] نيز متداول است. گاهي اوقات پس از اينكه خمير سيمان قدري خود را گرفت، سطح بتن را با آب و جاروي سيمي يا علفي مي‌شويند، خمير سيمان شسته شده و سطح سنگها رو مي‌زند و چنانچه اندازه و رنگ دانه‌ها مناسب انتخاب شود، نماي زيبايي پيدا مي‌كند. اين نماسازي براي كف و بدنه گاراژها، موتورخانه‌ها، كف پياده‌روها و محوطه‌ها متداول بوده و به ”بتن شسته“ موسوم است. براي شستن خمير سيماني كه خود را گرفته باشد، مي‌توان از محلول اسيد كلريدريك رقيق استفاده كرد. براي ساختن كفهاي بتني رنگي، رنگهاي معدني ويژه‌اي [5] به لايه رويه اضافه مي‌كنند يا آنها را روي سطح بتن تازه مي‌ريزند و با ماله‌كشي به داخل بتن مي‌رانند.

برخي سنگ دانه‌هاي فلزي رنگي نيز ساخته شده‌اند كه هر دو ويژگي فلزي بودن و رنگي بودن را دارا هستند.

كفهاي بتني را به صورت بلوكهاي پيش‌ساخته نيز در انواع مختلف مي‌سازند. اين بلوكها ممكن است به صورت يك لايه يا دو لايه ساخته شوند. قشر آستر، بتن معمولي ريزدانه است و لايه رويي را مي‌توان با سيمان پرتلند معمولي، سيمان سفيد يا رنگي و سنگدانه‌هاي خرده مرمر ساخت.

نماهاي بتني را مي‌توان با ابزار دستي يا ماشيني سائيد، تيشه‌داري كرد و به صورت چكشي در انواع نقشها آرايش داد.

موزائيك [6]

موزائيك نوعي بتن است كه سطح آن سائيده شده و داراي ظاهري خالدار و درهم است و در كفها، پله‌ها، قرنيزها و نماي ساختمان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. كفپوش موزائيك، ارزان، بادوام و متداول‌ترين نوع كفپوش در ايران است و بيشتر ساختمانهاي مسكوني و آموزشي و برخي از ساختمانهاي تجاري، اداري و بهداشتي با اين كفپوش مفروش شده‌اند. در نماسازي و پوشش بدنه داخلي بعضي از ساختمانها نيز از موزائيك بهره‌گيري شده است. موزائيك را هم به صورت درجا و يكپارچه اجرا مي‌كنند، در اين صورت در سطوح بزرگ با نوارهاي شيشه‌اي، سنگي، پلاستيكي و فلزي (مانند مس، برنج، برنز و آلومينيوم) درزبندي مي‌شود و هم براي كفپوش يا قرنيز، به شكل بلوكهاي پيش‌ساخته در كارخانه مي‌سازند. موزائيك از دو لايه آستر و رويه ساخته مي‌شود. لايه زيرين، بتن ريزدانه (نخودي) است و سيمان كمتري دارد و آب آن نيز كم است، لايه رويي، از خرده سنگ و نرمه سنگ و گرد سنگ و سيمان بيشتري ساخته شده است. در كارخانه، نخست قالب فولادين دور آن را تميز كرده با روغن معدني چرب مي‌كنند، كف قالب از لاستيك يا فلز صاف است، ملات رويه را درون قالب مي‌ريزند و روي آن را هموار مي‌كنند، سپس ملات آستر را درون قالب ريخته و قسمتهاي اضافي را تميز و سطح آن را صاف مي‌كنند، آستر و رويه را با هم زير فشار پرس قرار مي‌دهند و پس از آن آجر موزائيكي را از قالب در مي‌آورند و همانند بلوك بتني در محلي كه گرما و رطوبت مناسب داشته باشد، قرار مي‌دهند تا سفت و سخت شود. موزائيك را معمولاً دو بار مي‌سايند، بار اول آن در كارخانه است، پس از سائيدن چشمه‌ها و گوديهاي سطحي، موزائيك را با خميري از سيمان و گرد سنگ پر كرده و پس از عمل آمدن و سفت شدن، موزائيك را براي مصرف به كارگاه حمل مي‌كنند. سايش دوم در كارگاه پس از نصب انجام مي‌شود، موزائيك درجا را نيز دوبار در كارگاه مي‌سايند. ملات رويه موزائيك ممكن است از سيمان پرتلند خاكستري يا سيمان سفيد و رنگي باشد. دانه‌هاي سنگي رويه مي‌توانند از انواع خرده سنگهاي سفيد و رنگي از جنس مرمر و مرمريت انتخاب شود. اندازه دانه‌هاي سنگي از چند ميليمتر تا چند سانتيمتر مي‌تواند تغيير كند و گاهي تكه‌هاي لاشه سنگ را نيز در رويه موزائيك به كار مي‌برند. ابعاد آجر موزائيك از 100 تا 500 ميليمتر تغيير مي‌كند. موزائيك به اشكال مربع، مستطيل و چندضلعي ساخته مي‌شود. هرچه اندازه آجر موزائيك بزرگتر شود، ضخامت آن نيز بايد بيشتر باشد. كلفتي آجر از 20 تا 40 ميليمتر تغيير مي‌كند.

سيمنت تايل [7] نوعي موزائيك است كه با ملات پرآب‌تر و يكنواخت و به كمك لرزش ساخته مي‌شود، اين نوع موزائيك را معمولاً نمي‌سايند.

آجر

آجر از دوران باستان در نماسازي، فرش كف و ساختن پله معمول بوده است. در جاهاي پر آمد و شد و پله‌ها، آجرها را به صورت نره فرش مي‌كردند. گرچه امروزه نماسازي سطوح داخلي يا خارجي ساختمانها با آجر همچنان تداوم يافته و متداول است، ولي پوشش كف و پله با آجر كمتر معمول است و جاي آن را كفپوش موزائيك گرفته است. براي كسب اطلاعات بيشتر به بند 2-2 مراجعه شود.

سراميك

سراميك همانند آجر از خاك رس ساخته شده و ممكن است بدون لعاب يا لعابدار باشد. سراميكهاي بدون لعاب را از راه پرس كردن يا اكستروژن شكل داده و مي‌پزند، رنگ آنها پس از پخت از نخودي تا قرمز و قهو‌ه‌اي است. شكل سراميكها مربع، مستطيل و چند ضلعي است و كلفتي آنها از 12 تا 20 ميليمتر تغيير مي‌كند. ابعاد سراميكهاي مربع، 75، 100، 150، 200 و 250 ميليمتر بوده و اندازه سراميكهاي مستطيل، 150× 75 يا 200× 100 يا 250× 125 يا 300× 150 ميليمتر مي‌باشد. به همراه اين سراميكها، اشكال و ابعاد ويژه براي مصرف در گوشه‌ها و قرنيزها نيز ساخته مي‌شود. براي كف ساختمانهاي صنعتي نوعي سراميك به ابعاد 200× 100 ميليمتر و به ضخامت 30 تا 40 ميليمتر ساخته مي‌شود. نوعي از اين سراميك ضد اسيد است. سطح رويه سراميكها ممكن است داراي برجستگي و نقش نيز باشد. رويه سراميكها را ممكن است با لعاب ناهموار در رنگهاي متنوع پوشاند تا در عين حال كه ويژگيهاي سراميك لعابدار را دارا هستند، از ليز خوردن اشخاص و اشياء بر روي آنها جلوگيري شود.

سراميكهاي موز ائيكي [8]

سراميكهاي موزائيكي نوعي سراميك ريز لعابدار يا بدون لعاب هستند كه در نقشها و رنگهاي متنوع (موزائيك) و به ضخامت 6 ميليمتر ساخته شده و با ورقه‌اي از كاغذ كرافت چسبدار به اندازه 300× 600 ميليمتر، پهلوي يكديگر قرار داده شده‌اند. اين سراميكها را روي بستري از ملات قرار داده و پس از گرفتن ملات روي آن را با آب خيس مي‌كنند تا كاغذ آن جدا شود و سپس با دوغاب درز آنها را پر مي‌كنند. شكل سراميكها، مربع، مستطيل، شش گوش، هشت گوش و مانند اينها است.

كاشي لعابي

كاشي لعابي نوعي سراميك نازك است كه روي آن با لعاب شيشه‌اي پوشانده شده و در رنگهاي متنوع به صورت ساده و گلدار توليد مي‌شود. كاشي لعابي اغلب براي پوشش بدنه آشپزخانه، حمام، دستشويي، رختشويخانه و مانند اينها به مصرف مي‌رسد. همچنين نوعي از آن كه به نام كاشي كفي مشهور است، براي كفپوش اين فضاها به كار مي‌رود. ضخامت كاشي لعابي بسته به نوع استفاده از آن متفاوت بوده و از 4 تا 12 ميليمتر تغيير مي‌كند. ابعاد كاشيها نيز از 75 تا 300 ميليمتر متغير است. شكل كاشيهاي لعابي معمولاً مربع يا مستطيل مي‌باشد.

مواد پلاستيكي

از مواد پلاستيكي كفپوشها، ديوارپوشها و سقف‌پوشهاي متنوع ساخته مي‌شود كه عمده‌ترين آنها به اين شرح است:

الف ) موزائيك پلاستيكي

اين كفپوش مانند موزائيك است، با اين تفاوت كه به جاي خمير سيمان از خمير رزين اپوكسي براي چسباندن خرده سنگهاي آن استفاده شده است. خمير رزين، مخلوطي از رزين اپوكسي آبكي با پركننده‌هاي بي‌اثر (شيميايي) و مواد رنگي است. معمولاً 100 كيلوگرم رزين با 50 كيلوگرم گرد سيليكات كلسيم و 25/2 كيلوگرم دي اكسيد تيتانيوم و 75/0 كيلوگرم رنگينه [9] معدني را مخلوط كرده و 10 كيلوگرم ماده افزودني براي سخت كردن و عمل آمدن [10] از نوع آليفاتيك پلي‌مين [11] به آن مي‌افزايند. اين مقدار خمير رزين اپوكسي، براي چسباندن 450 كيلوگرم خرده مرمر كافيست. پس از اينكه نوارهاي فلزي تقسيم‌بندي كف را روي آستر كف‌سازي به كمك چسب اپوكسي نصب كردند، مخلوط خمير و خرده مرمر را به ضخامت حدود 6 ميليمتر روي كف پهن مي‌كنند. پس از 1 تا 2 روز، مخلوط سفت و سخت شده و مي‌توان آن را سائيد. اين مخلوط را بايد كم‌كم ساخت، زيرا در دماي 24 درجه پس از 1 تا 5/1 ساعت، عمر مفيد [12] آن تمام مي‌شود.

اين كفسازي را روي مصالح مختلف از قبيل چوب، بتن و موزائيك كهنه، مي‌توان اجرا كرد. به جاي خرده‌سنگ در بعضي انواع كفپوش مي‌توان از تكه‌هاي وينيل در رنگهاي متنوع استفاده كرد.

ب) روكش پلاستيكي

مشابه آنچه در بند قبل گفته شد، رزينهاي اپوكسي براي روكش كف نيز به مصرف مي‌رسد. در روكش پلاستيكي، رزين آبكي به همراه رنگينه و ماده سخت كننده مخلوط شده و به ضخامت 6 تا 12 ميليمتر روي سطح بتني يا چوبي يا موزائيك كهنه پخش مي‌شود. اين مواد ممكن است ماله‌كشي و صاف شده يا به صورت چين‌دار رها شوند.

ج) كاشي وينيلي يا وينيل تايل[13]

كاشي وينيلي از يك لايه وينيل، كه به آستري خم‌شو چسبيده است، تشكيل شده و به شكل مربع يا مربع مستطيلهايي به ابعاد 150 تا 250 ميليمتر يا به صورت نوارهايي به ابعاد 25× 900 ميليمتر يا توپهايي (رول)[14] به عرض 500 تا 1500 ميليمتر و به ضخامت 2 تا 3 ميليمتر ساخته شده و در رنگها و طرحهاي متنوع به بازار عرضه مي‌گردد. وينيل تايل در برابر چربيها و روغنها و بسياري از اسيدها و قلياها و مشتقات نفتي، به خوبي پايداري مي‌كند. با افزودن مواد فلزي به كاشي وينيلي، كاشي هادي الكتريسته [15]، كه ضد جرقه است، توليد مي‌شود كه براي مصرف در اطاقهاي عمل بيمارستانها و فضاهاي وابسته به آنها مناسب است.

د: كاشي وينيلي آزبستي [16]

وينيل تايل آزبستي از رزين وينيلي ترموپلاستيك، مواد روان كننده و پايدار كننده به همراه رنگينه و مواد پر كننده آزبستي ساخته مي‌شود. اين مواد به حالت گرم مخلوط شده و به صورت ورقه‌هايي به ضخامت 5/1 تا 3 ميليمتر زير فشار پرس شكل داده مي‌شود. تايلهاي مربع به ابعاد از 200 تا 250 ميليمتر، نوارهاي به طول 450 و به عرض 25 تا 50 ميليمتر از ورقه‌هاي مزبور بريده مي‌شوند. تايلهاي آزبستي نيز مانند وينيل تايل ساده، در رنگها و طرحهاي مختلف توليد مي‌شوند.

هـ: كفپوش وينيلي فوم‌دار [17]

كفپوش وينيلي فوم‌دار از يك لايه آستر از نوع اسفنج وينيلي به همراه يك لايه پارچه از گلاس‌فايبر [18] ريزبافت (به منظور تأمين پايداري و تاب آن) تشكيل شده، بر روي آن يك لايه پلاستيك وينيلي نقشدار و در سطح رويي آن لايه‌اي از وينيل شفاف به كار رفته است. اين لايه‌ها به كمك گرما به يكديگر چسبانده شده و ضخامت آنها در مجموع حدود 4 ميليمتر مي‌باشد. اين كفپوش نرم و خم‌شو است و به شكل توپهايي به عرض 1300 تا 1800 ميليمتر توليد مي‌شود. اين كفپوش را نبايد با حلالهاي قوي تميز كرد و از زدن واكس و لاك و شلاك بر روي آن بايد خودداري نمود.

و: ديوارپوشهاي پلاستيكي

اين ديوارپوشها از مواد گوناگون پلاستيكي ساخته مي‌شوند. كاشيهاي ديواري مربع شكل به ابعاد از 100 تا 250 ميليمتر از رزينهاي پلي‌استايرين و فرم‌آلدئيد اوره در رنگهاي متنوع توليد مي‌شوند. پنلهاي ديواري [19] پلاستيكي با قطعات اتصال مربوطه نيز در طرحها و رنگهاي گوناگون ساخته مي‌شوند. بافته‌ها و ورقه‌هاي نازك [20] وينيلي نيز همانند كاغذ ديواري توليد و بر روي ديوارها نصب مي‌شوند. پنلها و تايلهاي آكوستيكي ساخته شده از مواد پلاستيكي در سقف كاذب به كار مي‌روند. برخي از پنلها و تايلهاي پلاستيكي با تار شيشه تقويت مي‌شوند. پنلهاي با طرح چوب و سنگ و آجر براي مصرف در داخل ساختمان يا نماي خارجي ساختمان مناسب هستند.

كفپوشهاي لاستيكي

كفپوشهاي لاستيكي معمولاً از لاستيك مصنوعي كه خطر اكسيده شدن آنها كمتر از لاستيك طبيعي است ساخته مي‌شوند. براي ساختن كفپوش، نخست لاستيك آبكي را با مواد روان كننده و رنگهاي مختلف مخلوط كرده و سپس زير فشار به صورت ورقه‌هايي به ضخامت 2 تا 5/4 ميليمتر شكل مي‌دهند. تايلهاي لاستيكي را به شكل مربع يا مربع مستطيلهايي به ابعاد از 150 تا 900 ميليمتر مي‌برند. كفپوش لاستيكي، نرم و انعطافپذير و نسبتاً جاذب صوت است، به همين دليل اين كفپوش براي طبقات بالاي همكف مناسب‌تر است. فرش لاستيكي به صورت نوار و باريكه نيز توليد و به بازار عرضه مي‌شود.

پوششهاي چوبي

از گذشته‌هاي دور در مناطقي كه چوب مرغوب و فراوان در دسترس بوده، قسمتهاي مختلف ساختمانها از جمله كف، بدنه و سقف آنها را با چوب مي‌پوشانده‌اند.

امروزه نيز پوششهاي چوبي به اشكال و شيوه‌هاي گوناگون متداول است. در پوششهاي چوبي از نرم‌چوبها و سخت‌چوبها در رنگها و نقشهاي متفاوت استفاده مي‌شود.

پوششهاي چوبي داراي انواعي به اين شرح هستند:

الف: كفپوش الواري [21]

كفپوش الواري به صورت تخته‌هاي بلند به عرض 80 تا 250 ميليمتر و به ضخامت حدود 20 تا 40 ميليمتر بسته به نوع استفاده ساخته شده، اتصال آنها از پهلو و انتها با كام و زبانه است و با ميخهاي آهني يا چوبي به زيرسازي، نصب و محكم مي‌شوند.

ب: كفپوش نواري [22]

كفپوش نواري مانند كفپوش الواري است، ولي تخته‌ها كوچكتر شده و به شكل نوارهاي باريكي درآمده‌اند. پهناي تخته‌ها معمولاً 75، 100 و 150 ميليمتر است و ضخامت آنها از 10 تا 40 ميليمتر تغيير مي‌كند. نرم‌چوبها از گونه‌هاي كاج و سخت‌چوبها از نوع بلوط غان، راش و افرا انتخاب مي‌شوند. اين كفپوشها به لحاظ مرغوبيت، دوام و پايداري در برابر سايش، درجه‌بندي و استاندارد شده‌اند.

منبع

www.mahdihashemi.blogfa.com

نشريه 55 مشخصات فني عمومي کارهاي ساختماني

east structure مهندسی عمران در

ادامه دارد ادامه در( قسمت دوم )