اسکرید (Rumble Strip) اسکرید(خطوط لرزاننده)

اسکرید(خطوط لرزاننده)

اسکرید (Rumble Strip)

اسکرید(خطوط لرزاننده)

اسکرید (Rumble Strip)

خط کشیهای برجسته ای که در دو سمت برخی جاده ها و اتوبانها مشاهده میشوند “Rumble Strip” نام دارند که در کشور ما با نام اسکرید شناخته میشوند. قابل ذکر است که به این خطوط, خطوط لرزاننده نیز میگویند. اسکریدها در دسته علائم برجسته کف خیابان(Raised Pavement Markers) قرار میگیرد که رد شدن از روی این خط کشیها باعث ایجاد صدا و لرزش در اتومبیل و نیز آگاهی در راننده میشود و بدینوسیله از بسیاری از حوادث ناشی از انحراف به چپ یا راست اتومبیل جلوگیری میکند. صدا و لرزش ایجاد شده هشدار خوبی برای رانندگانی است که بدون توجه, در حال خارج شدن از مسیر اصلی حرکت در اتوبان یا جاده هستند. این خط کشیها در مسیرهای مستقیم و یکنواخت که باعث ایجاد خواب آلودگی و خستگی جسمی و ذهنی در رانندگان میشود بهترین کارایی را دارد.
مطابق آمار در ایالات متحده, حوادث ناشی از انحرافات جاده ای یک سوم کل تصادفات منجر به مرگ را تشکیل میدهند که بیش از دو سوم این حوادث در مناطق خارج از شهر رخ میدهد. دلیل اصلی انحراف از مسیر, خواب آلودگی و نا هشیاری رانندگان گزارش شده است اما این تنها دلیل این قبیل حوادث نیست, ما به سریع راندن نیز عادت داریم و معتقدیم که حوادث برای همه به استثنای ما رخ میدهد. همچنین الکل و مواد مخدر میتواند ایجاد کوفتگی و خواب آلودگی کنند و حوادث جبران ناپذیری به بار آورد. در سال 1995 در آمریکا تصادفات ناشی از انحراف از مسیر بر اثر خواب آلودگی, 1500 مورد مرگ و میر و بیش از 71000 مورد جراحت را در بر داشته است.

نکته جالب توجه این است که خطوط سفید و زردی که به دلایل مختلف(شرح داده شده در بخش اول علائم برجسته کف خیابان) بر روی جاده کشیده میشوند, در مسیرهای مستقیم و طولانی حالتی شبیه به هیپنوتیزم در راننده ایجاد میکند که به این حالت, یکنواختی ذهنی (Mental Monotony) میگویند. و در چنین شرایطی خط کشیهای برجسه در کناره های مسیر بسیار موثر خواهند بود

این خطوط را به صورت الگوهای برجسته یا فرو رفته در کناره های جاده(و در برخی کشورها بین Lane ها) ایجاد میکنند. آنها درجهت مخالف جهت جاده قرار میگیرند به شکلی که عبور تایر اتومبیل از روی آنها علاوه بر لرزش اتومبیل, صدای ریز و منحصر بفردی را ایجاد میکند. از این خطوط همچنین برای مطلع کردن رانندگان اتومبیل و موتورسیکلت از تغییراتی در جاده که نیاز به عکس العمل راننده دارند(مثلا در نزدیکی محل اخذ عوارض یا نزدیک خروجی یک اتوبان) استفاده میشود. استفاده از آنها به عنوان تعیین کننده محدوده هر Lane که در برخی کشورهای پیشرفته رواج دارد, از برخورد اتومبیلها در یک مسیر جلوگیری میکند. این خطوط بیشتر در شاهراه ها, اتوبانهای بین شهری و بزرگراه ها ایجاد میشوند.
همانطور که گفته شد حوادث ناشی از انحراف از مسیر در آمریکا بیش از 30% از تصادفات منجر به فوت را تشکیل میدهند. طبق ارزیابیهای صورت گرفته مابین 40 تا 60 درصد این تصادف ها بدلیل خواب آلودگی, خستگی و بی توجهی رانندگان رخ میدهند. بسیاری تحقیقات در آمریکای شمالی بیانگر این مطلب هستند که خط کشیهای برجسته در حدود 15 تا 70 درصد تصادف بر اثر انحراف از مسیر را کاهش میدهند. این امر در کاهش میزان تلفات و جراحات ناشی از این تصادفات نیز نقش بسزایی دارد. لینکهای زیر گزارشاتی از میزان تاثیر اسکرید در کاهش حوادث در چند ایالت آمریکا و همچنین سخنان برخی متخصصین در مورد تاثیر مثبت این خط کشیها است که مطالعه و شنیدن آنها به درک کارایی این خطوط برجسته کمک میکند:

نیو یورک	پنسیلوانیا
ویومینگ	کالیفرنیا

توجه: برای شنیدن توضیحات ارائه شده توسط متخصصین زیر,به برنامهQuickTime Player نیاز دارید!

	John Watson, در مورد تجربه مفید بودن این خط کشیها برای خودش...
	H. Peter Gustafson, در مورد مفید بودن این خطوط در عملیات برف روبی مامورین شهرداری...
	Chuck Benson, راننده خودروهای سنگین در مورد کمک اسکرید به رانندگان در هوای برفی...

تصادفات ناشی از انحراف از جاده هزینه های سنگینی به همراه دارند. رقم این هزینه ها در آمریکا سالانه 80 میلیارد دلار تخمین زده میشود. غیر از خسارات مالی, هزینه درمان مجروحان, از بین رفتن داراییهایشان و از همه مهمتر از بین رفتن زندگی انسانها و مشکلاتی که در پی این مساله برای بازماندگان آنها بوجود می آید, از عوارض دیگر تصادفات است.
بخش حمل و نقل بسیاری از ایالات آمریکا نسبت میزان هزینه های اسکرید در برابر میزان مفید بودن این خطوط را مورد تحلیل و بررسی قرار داده اند. در این بررسی ها هزینه شامل ساخت و نگهداری میشود, در برابر میزان صرفه جویی در موارد مالی و جانی که به عنوان فواید این خط کشیها شناخته میشود. در زیر نمونه کوچکی از این بررسی ها به طور خلاصه آورده میشود:

این بررسی در نیویورک نسبت هزینه به منفعت این خط کشیها را از (1 به 66) تا (1 به 188) نشان میدهد.
دپارتمان حمل و نقل نوادا این بررسی را بر روی اسکریدها و سایر پروژه های از این قبیل صورت داد. نسبت هزینه به سود در مورد اسکریدها از(ا به 30) تا (1 به 60) بیان شده که آمار بهتری نسبت به سایر موارد مثل گاردریل ها به شمار می آید.
در بررسی ای که بخش حمل و نقل ایالت ماین بر روی بخش حمل و نقل 50 ایالت در آمریکا انجام داد, به این نتیجه رسید که نسبت هزینه به سود نصب اسکرید در تمامی بزرگراه های بین ایالتی آمریکا 1 به 50 است.

این آمار نشان میدهد که این خط کشیهای برجسته هم از لحاظ هزینه, مناسب و هم از لحاظ کارایی در سطح بالایی قرار دارند. در صورت تمایل میتوانید به سخنانJohn Watson از دپارتمان حمل و نقل نیویورک که در مورد تاثیر مثبت اسکریدها در کاهش تصادفات جاده ای میباشد گوش دهید.
در مجموع 3 نوع خط کشی اسکرید در شانه جاده ها و اتوبانها وجود دارد. تفاوت آنها در نحوه نصب, اندازه و شکل و همچنین در مقدار صدا و لرزشی که ایجاد میکنند است:

دندانه ای(Milled): این نوع از شکل فرورفته است و بدلیل سهولت در اجرا بر روی جاده های آسفالتی و سیمانی, و همچنین ایجاد صدا و لرزش شدیدتر نسبت به انواع دیگر, پر استفاده ترین نوع اسکرید در ایالات آمریکاست. هر اسکرید دندانه ای در یک سمت 180 میلیمتر و در سمت دیگر 400 میلیمتر پهنا دارد و در فاصله 300 تا 400 میلیمتری از شانه آخرین Lane حرکت نصب میشود. تایر اتومبیلها در هنگام عبور از روی این اسکریدها بطور متناوب در حدود 13 میلیمتر به داخل آسفالت میرود و بیرون می آید که باعث تولید صدا از تایر و ایجاد لرزش در اتومبیل میگردد. آزمایشات نشان میدهند که این نوع اسکرید در آگاه کردن رانندگان کامیونهای بزرگ که در حال انحراف از مسیر هستند بسیار مناسب است. طبق مطالعات صورت گرفته تاثیر اسکرید دندانه ای در حدود 12.6 برابر در ایجاد لرزش و 3.4 برابر در ایجاد صدا, بیشتر از نوع گرد(غلتکی) است. این اسکریدها توسط یک ماشین مجهز به یک قطعه گرد بُر که شیارهایی صاف, یک شکل و با عمق 13 میلیمتر بر روی سطح کناری جاده ایجاد میکند, بوجود می آیند. در ساخت این نوع خطوط باید توجه داشت که کیفیت آسفالت خیابان باید بسیار بالا باشد, در غیر اینصورت به مرور زمان و با عبور لاستیک خودروها از روی آنها, لبه شیارها به سرعت کند شده و به حفره های کوچک ونامنظم تبدیل میشوند.
غلتکی یا گرد(Rolled):این اسکریدها که32میلیمترعمق و 40میلیمترپهنا دارند, به صورت شیاری V شکل, توسط غلتکی که لوله های آهنی به آن جوش داده شده است, با ایجاد فشار بر روی آسفالت گرم کف جاده ایجاد میشوند. همانطور که قابل حدس است, این نوع اسکرید فقط در هنگامی که جاده در حال آسفالت شدن است میتوان نصب کرد. تایر اتومبیلها در هنگام عبور از هر یک از این اسکریدها, تقریبا 0.75میلیمتر به داخل سطح زمین میرود و بیرون می آید. نوع دیگری از این اسکریدها نوع قالبی آنهاست که از شکل و ابعاد شبیه به نوع غلتکی است با این تفاوت که توسط قالبهایی از پیش ساخته شده در شانه جاده های بتونی نوساز(که هنوز بتون آن کاملا خشک نشده) ایجاد میشوند.
برجسته(Raised): اسکریدهای برجسته در کشورمان نیز به صورت گسترده مورد استفاده هستند. آنها نوارهای مستطیلی یا گردی هستندکه به آسفالت(و بتون) نو یا کهنه چسبانده میشوند و معمولا مابین 50 تا 305میلیمتر پهنا دارند. برخی متخصصین ساخت جاده استفاده از گل میخهای دکمه ای را به این نوع اسکرید ترجیح میدهند. از آنجایی که ارتفاع اسکریدهای برجسته به 6 تا 13میلیمتر میرسد, استفاده از آنها در مناطقی که نیاز به برف روبی زیاد دارند توصیه نمیشود.

معمولا از تمامی این انواع(بسته به نیازی که در محل نصب وجود دارد) استفاده میشود. نوع فرو رفته آنها را هم میتوان به صورت فاصله دار و هم به صورت پشت سرهم نصب کرد. شکل, اندازه و عمق نوع فرو رفته نیز بسته به تشخیص متخصصین در انواع مختلفی ایجاد میگردد. فایل pdf زیر خلاصه ای از مشخصات انواع اسکریدهایی است که توسط ایالات مختلف در آمریکا مورد استفاده قرار گرفته اند:

http://safety.fhwa.dot.gov/roadway_dept/docs/dimensions.pdf

تفاوت صداهای ایجاد شده در اثر عبور خودروی سواری و کامیون از روی اسکرید دندانه ای و غلتکی:

	صدای تایر خودرو سواری در عبور از نوع دندانه ای و غلتکی(3.3MB)
	صدای تایر کامیون در عبور از نوع دندانه ای و غلتکی(5.25MB)

قواعد و شرایط نصب اسکریدهای دندانه ای, غلتکی و برجسته در برخی ایالات آمریکا در لینک زیر آورده شده, میتوانید در صورت تمایل, این قواعد را در مورد هر یک از ایالات ذکر شده مطالعه کنید:

http://safety.fhwa.dot.gov/roadway_dept/rumble/policy_spec_draw.htm

John Watson از بخش حمل و نقل نیویورک, توضیح مختصری در مورد انواع خطوط برجسته و روش نصب هر یک ارائه میدهد.

لینکهای مفید:
- لینک زیر تعریف جامعی از این خط کشیها, انواع آنها و ضوابط ساخت هر نوع, نقش آنها در کاهش تصادفات و... ارائه میدهد همچنین نیاز به تحقیقات بیشتر در مورد اسکریدها بررسی میشود. در انتها نیز به ضوابط تعیین شده در برخی ایالات آمریکا برای ایجاد خط کشیهای برجسته و فرورفته اشاره میشود:

http://safety.fhwa.dot.gov/roadway_dept/rumble/synthesis/exec_summary.htm (English)

-در لینک زیر نیز میتوانید اطلاعات مختصر و مفیدی در مورد اسکریدها در قالب 10 پرسش و پاسخ در اختیار داشته باشید:

http://www.fhwa.dot.gov/legsregs/directives/techadvs/t504035.htm (English)

- در فایل pdf زیر مشکل تصادفات ناشی از انحراف از جاده, و همچنین استفاده از اسکرید به عنوان راه حلی ارزان و تضمین شده به صورت خلاصه بررسی میگردد:

http://www.fhwa.dot.gov/crt/marketready/rumblestrips.pdf (English)