انواع مواد پلاستيكي ( ترموپلاستيكها Thermoplastics و ترموستها Thermosets )
عموماً مواد پلاستيكي به دو گروه اصلي تقسيم مي‌شوند: ترموپلاستيكها[1] و ترموستها[2]
ترموپلاستيكها
ترموپلاستيكها (يا پلاستيكهاي گرمايي) پلاستيكهايي هستند كه هرگاه گرم شوند، نرم مي‌گردند و هنگام سرد شدن دوباره سخت مي‌شوند و به دفعات مي‌توان آنها را سرد و گرم كرد. اين ويژگي به خاطر خطي بودن زنجيرهاي ملكولي آنها است. تكرار سيكلهاي گرما و سرما ممكن است سبب ....
انواع مواد پلاستيكي ( ترموپلاستيكها Thermoplastics و ترموستها Thermosets )
عموماً مواد پلاستيكي به دو گروه اصلي تقسيم مي‌شوند: ترموپلاستيكها[1] و ترموستها[2]
ترموپلاستيكها
ترموپلاستيكها (يا پلاستيكهاي گرمايي) پلاستيكهايي هستند كه هرگاه گرم شوند، نرم مي‌گردند و هنگام سرد شدن دوباره سخت مي‌شوند و به دفعات مي‌توان آنها را سرد و گرم كرد. اين ويژگي به خاطر خطي بودن زنجيرهاي ملكولي آنها است. تكرار سيكلهاي گرما و سرما ممكن است سبب تغيير رنگ يا از دست رفتن مواد نرم كننده در پلاستيك شود، كه خود منجر به بروز تغييراتي در شكل ظاهري و ديگر ويژگيهاي آن خواهد شد.
آكريليكها[3]، پلي‌اتيلن[4]، پلي‌وينيل كلرايد (پي وي سي)[5] ، پلي‌استايرين[6]، نايلونها[7]، ا بي اس[8] از اين گروه هستند.
پلاستيكهاي ترموست
پلاستيكهاي ترموست (يا سخت شو) پلاستيكهايي هستند كه در ساختمان ملكولي به شكل زنجير هستند و قبل از شكل دادن يا قالب‌گيري شباهت زيادي با ترموپلاستيكها دارند، ولي پس از عمل آمدن و سخت شدن، ملكولها در جهت عرضي نيز با يكديگر ارتباط پيدا كرده و به شكل درهم پيچيده‌اي درمي‌آيند، به قسمي كه زنجير ملكولها آزادي عمل براي حركت ندارند. بنابراين حرارت دادن مجدد، آنها را به صورت خميري درنمي‌آورد. الكيدها[9]، آمينوز (فرم آلدئيد اوره و ملامين)[10]، دي ا پي[11]، اپوكسيها[12]، پلي‌استرها[13] و پلي‌يورتين[14] از اين گروه پلاستيكها به شمار مي‌روند.
از نقطه نظر ويژگيهاي فيزيكي و مكانيكي پلاستيكها به صورتهاي چهارگانه سخت، نيمه‌سخت، نرم و كشسان[15] گروه‌بندي مي‌شوند.
ويژگيهاي مطلوب پلاستيك مانند سبكي، شفافيت و نورگذراني، پايداري در برابر واكنشهاي شيميايي، هوازدگي و سايش، شكل‌پذيري، چسب‌پذيري، ضربه‌پذيري، جذب آب كم، ثبات رنگ، ثبات اندازه و جز اينها سبب گسترش روز افزون مصرف پلاستيك در ساختمان شده است. بسياري از پلاستيكها از مصالح سنتي سبك‌ترند و تعدادي از آنها را مي‌توان به صورت متخلخل درآورد كه وزن ويژه بسيار كمي داشته باشند.
برخي از قطعات سازه‌اي يا نيمه‌سازه‌اي را با پلاستيك مي‌سازند، پلاستيك به عنوان مواد كمكي در ساختمان مصرف مي‌شود و گاهي از موارد بخشي از مواد مركب ساختماني (كمپوزيتها) را پلاستيك تشكيل مي‌دهد. براي مصارف سازه‌اي، پلاستيكها را تقويت مي‌كنند. در (90%) موارد اين تقويت با تار شيشه، و در بقيه موارد با الياف ديگري نظير پنبه، كنف، پنبه كوهي و الياف مصنوعي و فيبرهاي فلزي صورت مي‌گيرد. حدود (85%) از پلاستيكهاي تقويت شده از رزينهاي پلي‌استر و بقيه از رزينهاي آكريليك، ملامين، فنولي، سيليكون، نايلون، پلي‌استايرين و پي وي سي مي‌باشند.
يكي از معمول‌ترين فرآورده‌هاي سازه‌اي، ورقهاي موجدار تقويت شده هستند، كه نه تنها شفاف يا نورگذران[16] مي‌باشند، بلكه در برابر رنگ‌رفتگي نيز پايدارند. اندازه‌هاي آنها ثابت مي‌ماند و پايداري مناسبي در برابر مواد شيميايي، هوازدگي، خوردگي و شكستگي دارند. اين ويژگيها هنگامي حائز اهميت است كه اين صفحات به تنهايي يا به همراه ورقه‌هاي پنبه كوهي ـ سيمان[17] و فلزي در پوشش بام به كار گرفته مي‌شوند. اين فرآورده‌ها را براي پوشش ديوار خارجي[18] سالنها و كارخانه‌ها، تقسيم فضاها، پوشش گاراژها و پاسيوها و نورگيرها و حصاركشي نيز به مصرف مي‌رسانند. اين صفحات به رنگ سفيد و در رنگهاي ديگر به عرض 600 ميليمتر طول تا 20/4 متر ساخته مي‌شوند.
قطعات اتصال، مانند آبروكلگي و كناره آنها نيز توليد مي‌شود. صفحات صاف پلاستيكي را به جاي شيشه مصرف مي‌كنند كه ممكن است ساده يا مسلح باشد. يكي از دلايل عمده مصرف آن به جاي شيشه وزن ويژه كم آن مي‌باشد كه در حدود 
شيشه است، به علاوه ضربه‌پذيري مناسبي دارد و ديرتر از شيشه مي‌شكند.
صفحات آكريليك را براي كاهش نور و گرماي تابستان به جاي شيشه و در شبكه‌هاي آفتابگير ساختمان به مصرف مي‌رسانند. از صفحات شفاف و نورگذران در نورگيرهاي سقفي و گنبدها و نماي خارجي ساختمانها نيز استفاده مي‌شود. از صفحات پلاستيكي براي ساختن ديوارهاي جدا كننده ساندويچي به همراه ساير مصالح مانند آلومينيوم يا به تنهايي نيز بهره‌گيري مي‌شود. در اين موارد جنس آنها از اكريليك، پلي‌پروپيلن، پلي‌كربناتها، پلي‌استرها انتخاب مي‌شود.
آكريليك تقويت شده و ساير پلاستيكها را در قالب‌بندي معمولي بتن و قالب ماندگار (قالب گمشده) به كار مي‌برند. پلي‌استايرين منبسط شده و پلاستيكهاي متخلخل از انواع رزينهاي پلي‌اورتان، فنولي و وينيل را براي قالب ماندگار و عايقكاري ساير قالبها به مصرف مي‌رسانند. يكي از مهمترين موارد مصرف پلاستيكها در عايقكاري حرارتي ساختمانها است كه در انواع چهارگانه فوق‌الذكر است. صفحات عايق را در كارخانه، با اندازه‌هاي استاندارد 600×2400 ميليمتر و به ضخامتهاي 25، 50، 75 و 100 ميليمتر مي‌سازند. وزن ويژه پلي‌استايرين متخلخل، 19 تا 72 كيلوگرم در متر مكعب و ضريب هدايت حرارتي آن[19] معادل 25/0، وزن ويژه پلي‌اورتان متخلخل، حدود 32 كيلوگرم در متر مكعب و ضريب هدايت حرارتي آن معادل 15/0 است. ساختن پلاستيك متخلخل (كف پلاستيكي)[20] در محل كارگاه نيز ممكن است با رزينهاي جفتي (دوقلو) از انواع اپوكسي يا پلي‌اورتان انجام شود.
براي اين منظور، رزين آبكي، ماده كفساز و عامل سخت كننده را مخلوط كرده و در محل مورد نظر تزريق مي‌كنند كه تشكيل كفي مي‌دهد كه با گذشت زمان سخت مي‌شود. عمل تزريق را آنقدر ادامه مي‌دهند كه فضاي مورد نظر كاملاً پر شود. پلاستيكهاي نرم و سخت در كفپوشها، ديوارپوشها و سقف‌پوشهاي ساختمان نيز مصرف مي‌شوند. كفپوشهاي پلاستيكي در يك يا چند لايه در رنگها و طرحهاي متنوع توليد مي‌شوند و ممكن است مواد غير پلاستيكي نيز كم و بيش در آنها به كار گرفته شود. رزينهاي اپوكسي را با ماسه مخلوط كرده و در كفسازي زير كارخانه‌ها و سالنها و روكش پلهاي فلزي به مصرف مي‌رسانند. ديوارپوشهاي نرم را با استايرين و نوع سخت را با استايرين و آكريليك در انواع رنگها و نقشها مي‌سازند. برخي از ديوارپوشها و سقف‌پوشها ممكن است از نوع آكوستيكي باشند.
از پلاستيك براي ساختن مصالح آب‌بندي، بخاربندي، درزپوشها، درزبندي، توليد لوله‌هاي آبرساني و فاضلاب و عبور سيم برق و روكش سيم و كابل برق نيز استفاده مي‌شود. ورقه‌هاي آب‌بندي و بخاربندي از پلي‌اتيلن و پي وي سي هستند. درزپوشها را در ضخامتهاي استاندارد 5/0، 1 و 5/1 ميليمتر از پي وي سي مي‌سازند. درزبندها نيز (واتر استاپ) از پي وي سي ساخته مي‌شوند.
پلاستيكها در ساختن لوازم بهداشتي، قطعات پمپها، شيرآلات و سردوش، يراق‌آلات در و پنجره، اتصالات لوله‌كشي، آستركاري لوله‌هاي آبرساني و منابع ذخيره آب، ساختن چسبها و رنگها، ابزار كار، دسته ابزار، وسايل نقشه‌كشي و نقشه‌برداري، روغن قالب، مواد افزودني بتن، قطعات اتصال بتن پيش‌ساخته ساندويچي و در ساختن كليد، پريز، سرپيچ لامپ و قطعات لوستر نيز مصرف مي‌شوند. سنگدانه‌هاي سبك پلاستيكي در ساختن بتن سبك مصرف مي‌شوند. در و پنجره و قفسه آشپزخانه را نيز اغلب از پي وي سي مي‌سازند. از ورقه‌هاي پلي‌اتيلن براي پوشاندن مصالح ساختماني و حفظ كارهاي نو از سرما، يخ زدن، برف، باران، گرما، وزش باد، تبخير آب بتن و نظاير آن استفاده مي‌شود.
[1]. Thermoplastics
[2]. Thermosets
[3]. Acrylics
[4]. Polyethylene
[5]. Polyvinil Chloride
[6]. Polystyrene
[7]. Nylones
[8]. ABS = Acrylonitrile Butadiene Styrene
[9]. Alkyds
[10]. Aminos (Urea a Melamine Formaldehyde)
[11]. Diallyl Phthalate (DAP)
[12]. Epoxies
[13]. Polyesteres
[14]. Polyurethane
[15]. Elastomers
[16]. Transparent
[17]. Asbestos Cement
[18]. Cladding
[19]. K Factor
0 نظرات:
ارسال یک نظر